درباره چلنیوم

چلنیوم چیست؟

تاریخچه چلنیوم:

درابتدا باید بگویم کلمه چلنیوم همان (   channelium)  ترکیبی از channel + aluminium است

Channel به معنی کانال و یا جسمی u شکل میباشد و چون حروف فارسی ، لاتین ویا اشکال بعد از چسباندن  نوارلبه به کنارها شکل u مانند میگیرند ، در زبان لاتین از channel استفاده میشود و بدلیل اینکه جنس لبه این حروف آلومینیوم میباشد ترکیب این دو کلمه را channelium نام گذاشتند و در زبان فارسی عامیانه در کشور ما اصطلاحا چلنیوم گفته میشود.

گفته میشود در سال 2000 میلادی شرکت mci واقع در کشور اسپانیا ( spania) برای اولین بار توانست با استفاده از آلیاژ آلومینیوم و در طی مراحل فرآوری آن را به شکل ورق هایی با سطح آیینه در بیاورد ، به گونه ای که در ظاهر مانند فلز استیل به نظر میرسد .

این محصول  دارای کیفیت بسیار بالا بوده و  در برابرنور آفتاب ، گرما و سرما مقاوم بوده و تغییر شکل و رنگ نخواهد داد و از لحاظ زیبایی جلوه خاصی به تابلوها میدهد.

یکی دیگر از محاسن لبه چلنیوم نوار اسفنجی گرد گیر میباشد که شرکت سازنده آنرا به خوبی طراحی و در نظر گرفته است که مانع ورود گرد و غبار و آب به داخل حروف میشود.

لبه چلنیوم دارای یک روکش محافظ نایلونی میباشد که تا زمان ساخت و نصب حروف بروی قسمت براق خواهد ماند و مانع از خط و خش بروی چلنیوم میشود و در پایان کار توسط نصاب به راحتی جدا میشود.نکته لازم به ذکر این است که این روکش محافظ بعد از نصب حتما باید جدا شود در غیر اینصورت پس از چند روز قرار گرفتن در برابر نور آفتاب دیگر از چلنیوم جدا نخواهد شد.

شرکت mci نام این محصول خود را با مارک آلوراپید ( alurapid) وارد بازار نمود که در کشور ما نیز این محصول موجود میباشد و قیمت آن نیز گرانتر از دیگر محصولات مشابه میباشد ، یکی از راه های تشخیص این محصول حک شدن نام برند این محصول (alurapid ) و همچنین ( made in spania  ) در داخل لبه چلنیوم  میباشد.

چلنیوم در سایزهای 7و9و11 سانتیمتر با رنگهای جیوه ای (نقره ای ) ،میرور(طلایی) و مشکی در بازار موجود میباشد.

بعد از اسپانیا کشور تایوان نیز از این ابتکار بی نصیب نماند و مشابه این محصول را بانام تجاری آلوباند ( aluband) تولید و روانه بازار نمود که این برند نیز در نوع خود مرغوب میباشد.

به تبع بعد ازتایوان  کشور چین در تولید مشابه این محصول از تمامی رقبا حتی کشور سازنده اصلی یعنی اسپانیا پیشی گرفت و چلنیوم های مختلفی  با انواع  مارک ها روانه بازار نمود که برخی از آنها عبارتند از  آلوشاین (alushine) ،آلوتیپ alutape))،سهند(sahand) و غیره  که امروزه در کشور ما بسیار فراوان یافت میشود.

متاسفانه  بین جنس چینی  و اصلی آن  تفاوت های چشم گیری وجود دارد.

لبه چلنیوم های اصلی ضخیم  میباشد و حروف ساخته شده بعد از ساخت از استحکام خوبی برخوردار میشود مخصوصا حروف های درشت و بزرگ ، به همین دلیل است که تابلوسازهای با تجربه برای ساخت حروف بزرگ حتما از لبه های اصلی استفاده می نمایند.

رنگ لبه های چلنیوم اصلی در برابر نور آفتاب و تغییرات جوی در طی سالیان ثابت بوده و تغییر رنگ نداده و همیشه براق خواهد بود.

ولی لبه های چینی نازک میباشد و این نازکی در بعضی از مارک ها به حدی میباشد که با کوچکترین فشار تغییر حالت میدهند و یا  سوراخ میشوند، در عوض برای سازنده حروف، کار کردن با آن بسیار آسان میباشدواز این لبه ها  برای ساخت حروف های کوچک میتوان استفاده کرد.

یک نوع از چلنیوم بنام لترمکس ( lettermax  ) نیز در بازار موجو میباشد که فرق آن با دیگر لبه ها اینست که در بروی لبه حدود 1 سانتیمتر فضایی تعبیه شده که علاوه بر سطح حروف از این قسمت نیز نور دیده میشود و یک زیبایی خاصی به حروف لترمکس میدهد.

مراحل ساخت حروف چلنیوم

در اینجا میخواهم به ساختار فیزیکی حروف چلنیوم اشاره کنم.

زمانی که حروف یک تابلو در برنامه کرل دراو (coreldrow) و یا اتو کد (autocad)از لحاظ فونت ،سایز و یا ضخامت طراحی شد ،طرح مورد نظر بروی جنس پلکسی گلس (plexi glass)  که دارای رنگهای مختلف میباشد لیزر میشود.(در قسمت تابلو های پلکسی plexi  در باره این متریال توضیح داده شده است)

پس از اینکه طرح مورد نظر توسط دستگاه لیزر شد نوبت به چسباندن لبه چلنیوم به پلگسی میرسد.

در تابلوسازی هایی که از دستگاه چلنیوم ساز استفاده میکنند مراحل خم کردن ، قوس وشیار بروی لبه چلنیوم توسط دستگاه بصورت کامپیوتری طبق فایل طراحی شده انجام میپذیرد که خالی از اشکال هم نیست ،چون این دستگاه توسط اروپایی ها برای فونت لاتین طراحی و ساخته شده نه برای فونت فارسی ،به همین دلیل در بعضی از موارد اشکالاتی وجود دارد،حتی میتوان گفت که بعضی از این دستگاه ها در طی مراحل ساخت بر روی لبه چلنیوم خط و خش نیز ایجاد میکنند.

در تابلوسازی هایی که  مجهز به این دستگاه ها نمی باشند مراحلی خم کردن قوس و شیارها توسط استاد کار ماهر انجام میگیرد.

پس از آماده شدن لبه حروف و لبه چلنیوم آن را بروی میز آهنی با آهنربا های مخصوص ثابت و جذب یکدیگر میکنند و با چسب 123 و اسپری لبه چلنیوم را به پلکسی میچسبانند.

پس از ساخت حروف چلنیوم نوبت به زیر سازی این حروف میرسد که برای اینکار از ورقهای  پی وی سی pvc  با ضخامت  8 و 10 میلیمتر استفاده میشود که ابعاد این ورق 120-  240 سانتیمتر میباشد .

این ورقها در مقابل آب ، آفتاب ،گرما و سرما مقاوم بوده و تغییر حالت نخواهد داد و به همین منظور جهت زیرسازی حروف چلنبوم بسیار کاربرد دارد.

حروف چلنیوم ساخته  شده بروی ورق پی وی سی قرار گرفته و دور آنرا خط کشی مینمایند و توسط اره برقی برش خورده به نحوی که در داخل چلنیوم زیر نوار گردگیر براحتی قرار بگیرد .

سپس میرسیم به قسمت روشنایی داخل چلنیوم که از اس ام دی smd استفاده میشود که در اینجا یک توضیح کاملی در این رابطه خواهم داد.

تا قبل از دهه هشتاد در کشور ما لامپ های نئون بصورت فراوان پشت شیشه  مغازه ها، فروشگاهها و یا داخل حروف نئون پلاستیک استفاده میشد که درعین نور زیاد و زیبایی و جلب توجه ، بسیار ترد و شکننده بودند و با کوچکترین ضربه شکسته و گاز آن خالی میشد .

لامپ های نئون از ترانس های هسته ای با ولتاژ های بالا تغذیه میکردند که معمولا بر اثر شوک دادن قسمت الکترود به بدنه نئون و یا فلزات اطراف باعث شکستن خود لامپ میشد و یا در زمان بارندگی و یا تماس با آب بازهم باعث شوک دادن و اتصالی  در قسمت الکترود میشد و در کل اگر داخل حروف نئون پلاستیک استفاده میشد بسیار مشکل ساز بوده و مدام باید مورد  سرویس و تعمیرات  انجام میگرفت  و در بعضی موارد این اتصالی ها باعث اتش سوزی نیز میشد.

در دهه هشتاد  لامپ های ال ای دی وارد صنعت تبلیغات و مخصوصا  تابلوسازی شدند که گفته میشد ساخت کشور کره ،تایوان و چین است که بنده  احساس میکنم  عمدتا کشور چین در این زمینه طبق معمول پیشتاز بوده و در کل شروع خوبی دراین  زمینه بود.

ال ای دی های شاخه ای  جای لامپ های نئون  داخل حروف پلاستیک را گرفت ، در ابتدا این ال ای دی  های شاخه ای  به ظاهر بهتر از لامپ نئون به نظر میرسیدند ، ول خالی از اشکال هم  نبودند چون هم ضد آب نبودند و هم بروی پلکسی حروف نقاط نورانی پر رنگ ایجاد میکردند .

پس از آن ال ای دی های بلوکی پنج لامپ و سه لامپ جای ال ای دی های شاخه ای را گرفت و این محصول مشکل آب و نقاط نورانی را بر طرف کرد ، ولی نور این ال ای دی ها رضایت بخش نبود.

پس از آن شرکتهای چینی  ال ای دی های جدیدی بنام اس ام دی  smd تولید و روانه بازار کردند که به نظر بنده یک شاهکار در زمینه ایجاد نور دلخواه داخل حروف بود .

اس ام دی ها دارای شدت نور فوق العاده و  طول عمر بالا بوده و رزین روی  بلوک های آن مقاوم و ضد آب میباشند و نصب آنها بروی پی وی سی  pvc بسیار آسان و سریع میباشد.

لامپ های اس ام دی smd  موجود در بازار دارای نمونه های کره ای نیز میباشند که دارای کیفیت بالا و در عین حال قیمت بالاتری میباشند.

لازم بذکر است که منبع تغذیه اس ام دی ها ترانس های 12 ولت بوده و مصرف آنها به مراتب کمتر از ترانس های هسته ای با ولتاژ بالا میباشد و به همین دلیل اگرصحیح سیم کشی و تقسیم آمپر شود دیگر مشکل حرارت ،اتصالی و سوختن نخواهد داشت ،در پایان نحوه سیم کشی و تقسیم جریان را برای همکاران توضیح خواهم داد.

پس از آنکه پی وی سی حروف چلنیوم برش خورد نوبت به چسباندن  لامپ های اس ام دی میرسد . ابتدا سطح روی پی وی وسی باید کاملا تمیز و پاک شود سپس محافظ چسب پشت اس ام دی ها را جدا کرده و لامپ ها را کنار یکدیگر با فواصل بین 3 ال 4 سانت چسبانده تا جایی که تمام سطح pvc را پوشش دهد

چنانچه فواصل بین smd ها بیشتر از حد معمول شود پس از نصب خواهیم دید که حروف چلنیوم دارای نقاط تاریک و کم رنگ خواهد شد.

در اینجا حروف چلنیوم آماده نصب میباشد و باید توسط یک نیروی ماهر و با تجربه بروی سطح کامپوزیت و یا هر جای دیگر نصب گردد.

مراحل نصب حروف چلنیوم

ابتدا یک پلات  در ابعاد واقعی  از متن حروف چلنیوم طبق طرح اولبه تهیه و آن را روی محل مورد نظر نصب کرده سپس pvc  چلنیوم را روی طرح قرار داده و با پیچ در جای خود محکم  کرده ، پس از نصب تمام پی و سی ها سیم لامپ های اس ام دی را با سوراخ کردن محل های لازم به پشت کار منتقل کرده و مراحل تقسیم جریان  انجام میشود ، لازم بذکر است که لامپ های smd  دارای مثبت و منفی بوده و باید تمام سیم های مثبت با هم و سیم های منفی باهم سری شوند ، در کل پس از تست  روشنایی ، چلنیوم حروف بروی  pvc  قرار گرفته و با پیچ های کوچک بهم متصل میشوند.

چگونگی سیم کشی و تقسیم جریان لامپ های اس ام دی ( smd)

موسسه تبلیغاتی ایرانیان در طی 15 سال تجربه و نصب حروف از یک روش بسیار ساده استفاده نموده که این روش در طی سالها جواب داده و تاکنون موردی مشاهده نشده که در آن سیم کشی و یا ترانس دچار مشکل و آسیب شده باشد و دوستان نیز میتوانند از این روش استفاده نمایند.

باید در زمان سیم کشی تعداد smd ها را به دسته های 30 ال 40 تایی تقسیم کرد و هر سیم را با نظر گرفتن مثبت ومنفی رنگها جداگانه به منبع تغذیه وصل کرد در این روش جریان بطور مساوی در تمام سطح حروف تقسم میگردد و هرگز نباید جریان را به ابتدای  یک دسته smd  وصل کرد بلکه باید به وسط بک دسته 40 تایی وصل کرد، و اگر تعداد smd ها زیاد است باید اینکار را تکرار کرد و سیم هایی را که از وسط دسته های 40 تایی آمده با نظر گرفتن مثبت و منفی با هم سری کرده و به منبع تغدیه وصل کرد .

ترانس های 300 وات معمولا 330 الی 350 عدد smd  و 400 وات بین 430 الی 450 عدد smd  را روشن مینماید.

ترانس5/12 آمپر بین 120ال 150 عدد smd  و 3/8  بین 90 ال 100 عددsmd   و 5آمپر 60 عدد  smdرا روشن  خواهد کرد و هرگز نباید بیشتر از این تعداد را به ترانس وصل نمود ،شاید در ابتدا و روزهای اول ظاهرا مشکلی پیش نیاید ول در طول چند هفته باعث فشار بر روی ترانس و سوختن آن  میگردد.